Các doanh nghiệp ngày nay không chỉ chạy đua về lợi nhuận, mà còn về trách nhiệm của mình. Khái niệm phát triển bền vững đã không còn là một lựa chọn, mà trở thành kim chỉ nam cho bất kỳ doanh nghiệp nào muốn phát triển và tiến xa trong tương lai. Và trong dòng chảy đó, ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị) thúc đẩy các tổ chức không ngừng nâng cao cam kết của mình với cộng đồng.
Nhưng làm thế nào để những cam kết "xanh" và "nhân văn" này không chỉ nằm trên giấy tờ, mà thật sự đi vào mọi ngóc ngách hoạt động, trở thành những con số đo lường được? Đây chính là lúc việc tích hợp ESG vào hệ thống ERP (Hoạch định Nguồn lực Doanh nghiệp) trở thành giải pháp chiến lược, mở ra cánh cửa đến sự minh bạch, hiệu quả và khả năng thích ứng chưa từng có. Cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết sau đây.
1. Bối cảnh và Tầm quan trọng của ESG trong kỷ nguyên mới
Đối với doanh nghiệp hiện nay, lợi nhuận thuần túy không còn là thước đo duy nhất cho sự thành công; thay vào đó, khả năng tạo ra giá trị bền vững cho xã hội và môi trường đang ngày càng được chú trọng. Đây chính là bối cảnh nổi lên của ESG – một khuôn khổ toàn diện giúp các nhà đầu tư, đối tác và ngay cả người tiêu dùng đánh giá hiệu suất của doanh nghiệp dựa trên ba trụ cột chính: Môi trường (Environmental), Xã hội (Social) và Quản trị (Governance). Cụ thể:
- E - Môi trường (Environmental): Trụ cột này xem xét tác động của doanh nghiệp đến môi trường tự nhiên. Điều này bao gồm việc quản lý lượng khí thải carbon, sử dụng năng lượng và tài nguyên (nước, nguyên liệu thô), xử lý chất thải, và các sáng kiến về biến đổi khí hậu. Một công ty phát thải ít, tái chế hiệu quả và sử dụng năng lượng tái tạo sẽ ghi điểm cao ở khía cạnh này.
- S - Xã hội (Social): Khía cạnh xã hội tập trung vào cách doanh nghiệp tương tác với các bên liên quan, từ nhân viên, khách hàng, nhà cung cấp cho đến cộng đồng. Các yếu tố quan trọng bao gồm điều kiện lao động công bằng, đa dạng và hòa nhập, an toàn sản phẩm, bảo mật dữ liệu, và các đóng góp tích cực cho cộng đồng.
- G - Quản trị (Governance): Trụ cột quản trị liên quan đến cách thức một công ty được điều hành. Điều này bao gồm cấu trúc ban lãnh đạo, tính minh bạch trong báo cáo tài chính, đạo đức kinh doanh, chính sách chống tham nhũng, quyền lợi của cổ đông và sự độc lập của hội đồng quản trị. Một hệ thống quản trị vững chắc đảm bảo doanh nghiệp hoạt động có trách nhiệm và hiệu quả.
3. Tại sao ESG quan trọng với doanh nghiệp Việt Nam?
Đối với doanh nghiệp Việt Nam, việc nắm bắt và thực hành ESG không còn là lựa chọn mà là một yêu cầu cấp thiết, mang lại nhiều lợi ích chiến lược:
Thứ nhất, thu hút đầu tư và đối tác quốc tế. Các nhà đầu tư toàn cầu ngày càng ưu tiên rót vốn vào các công ty có chiến lược ESG rõ ràng. Tương tự, nhiều tập đoàn đa quốc gia yêu cầu các đối tác trong chuỗi cung ứng phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn ESG. Việc không đáp ứng có thể khiến doanh nghiệp mất đi cơ hội kinh doanh lớn.
Thứ hai, nâng cao uy tín và hình ảnh thương hiệu. Trong một thị trường cạnh tranh, việc thể hiện trách nhiệm với môi trường và xã hội giúp doanh nghiệp xây dựng niềm tin với khách hàng, đối tác và công chúng. Điều này tạo ra một lợi thế cạnh tranh bền vững, thu hút khách hàng trung thành và cải thiện danh tiếng.
Thứ ba, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa chi phí. Việc chủ động quản lý các yếu tố ESG giúp doanh nghiệp nhận diện và giảm thiểu rủi ro pháp lý, rủi ro về danh tiếng và rủi ro vận hành (ví dụ: rủi ro thiếu hụt tài nguyên, biến động giá năng lượng). Đồng thời, các sáng kiến ESG như tiết kiệm năng lượng, quản lý chất thải hiệu quả cũng giúp tối ưu hóa chi phí hoạt động.
Cuối cùng, động lực cho sự phát triển bền vững. ESG không chỉ là tuân thủ mà còn là kim chỉ nam để doanh nghiệp đổi mới, thích ứng với các quy định mới và tạo ra những giá trị lâu dài cho tất cả các bên liên quan. Đây là con đường để doanh nghiệp Việt Nam không chỉ tồn tại mà còn phát triển thịnh vượng trong tương lai.
4. Thách thức trong việc quản lý dữ liệu ESG truyền thống
Mặc dù nhận thức về tầm quan trọng của ESG đang tăng lên, nhưng trên thực tế, việc quản lý dữ liệu ESG truyền thống lại ẩn chứa nhiều thách thức đáng kể, khiến doanh nghiệp khó lòng có được cái nhìn toàn diện và chính xác:
Dữ liệu phân mảnh và phân tán
Đầu tiên là vấn đề dữ liệu rời rạc và phân mảnh. Dữ liệu ESG thường không nằm gọn trong một hệ thống duy nhất. Thay vào đó, chúng rải rác ở nhiều phòng ban khác nhau: dữ liệu phát thải có thể ở phòng sản xuất, thông tin về đa dạng giới tính ở phòng nhân sự, và các khoản đầu tư cộng đồng nằm trong bộ phận truyền thông hoặc kế toán. Điều này tạo ra một ma trận phức tạp, đòi hỏi nỗ lực lớn để tổng hợp và đối chiếu, dẫn đến nguy cơ bỏ sót hoặc trùng lặp thông tin.
Thiếu sự chuẩn hóa và minh bạch
Thứ hai, thiếu chuẩn hóa và minh bạch. Không giống như dữ liệu tài chính đã được chuẩn hóa theo các nguyên tắc kế toán, dữ liệu ESG thường thiếu các định nghĩa và phương pháp đo lường thống nhất trong nội bộ doanh nghiệp. Mỗi bộ phận có thể thu thập dữ liệu theo cách riêng, dẫn đến sự không đồng nhất và khó so sánh. Điều này không chỉ gây khó khăn cho việc phân tích nội bộ mà còn làm giảm độ tin cậy khi báo cáo cho bên ngoài, dễ khiến doanh nghiệp bị nghi ngờ về "greenwashing" (tô xanh hình ảnh) nếu không có bằng chứng minh bạch.
Quy trình báo cáo thủ công và tốn thời gian
Thứ ba, quy trình báo cáo thủ công và tốn thời gian. Với dữ liệu phân tán và thiếu chuẩn hóa, việc lập báo cáo ESG thường trở thành một gánh nặng thủ công. Doanh nghiệp phải dành hàng giờ, thậm chí hàng tuần để thu thập, nhập liệu, kiểm tra và định dạng thông tin từ các nguồn khác nhau. Quy trình này không chỉ tiêu tốn nguồn lực đáng kể mà còn tiềm ẩn nguy cơ sai sót cao, đặc biệt khi yêu cầu báo cáo ngày càng chi tiết và thường xuyên.
Khó khăn trong việc phân tích và ra quyết định chiến lược
Cuối cùng, khó khăn trong phân tích và ra quyết định chiến lược. Khi dữ liệu không được tập trung và chuẩn hóa, việc biến dữ liệu thành thông tin chi tiết có giá trị là một thách thức lớn. Doanh nghiệp khó lòng phân tích xu hướng, so sánh hiệu suất với các tiêu chuẩn ngành, hoặc xác định các điểm yếu cần cải thiện. Điều này cản trở khả năng ra quyết định dựa trên dữ liệu, làm giảm hiệu quả của các sáng kiến ESG và khiến doanh nghiệp chậm thích nghi với các áp lực từ thị trường và quy định ngày càng tăng.
5. Tích hợp ESG vào hệ thống ERP: Giải pháp đột phá cho doanh nghiệp
Trước những thách thức trong quản lý dữ liệu ESG truyền thống, việc tích hợp ESG vào hệ thống Hoạch định Nguồn lực Doanh nghiệp (ERP) trở thành xu hướng mang lại hiệu quả vượt trội. Hệ thống ERP từ lâu đã được ví như "trái tim" của mọi doanh nghiệp, là nơi tập trung và quản lý gần như toàn bộ các quy trình vận hành cốt lõi – từ tài chính, sản xuất, chuỗi cung ứng đến quản lý nhân sự. Việc khai thác nền tảng vững chắc này để tích hợp các hoạt động và dữ liệu ESG chính là bước đi chiến lược, biến ERP thành công cụ đắc lực hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững.
Lý do cần tích hợp ESG vào ERP
Tập trung hóa dữ liệu: ERP biến thành trung tâm dữ liệu ESG duy nhất của doanh nghiệp. Thay vì dữ liệu phân tán ở nhiều phòng ban, mọi thông tin liên quan đến môi trường (tiêu thụ năng lượng, lượng khí thải), xã hội (an toàn lao động, đa dạng nhân sự) và quản trị (minh bạch tài chính) đều được thu thập và lưu trữ tại một nơi, đảm bảo tính nhất quán và dễ dàng truy cập.
Tự động hóa quy trình và nâng cao độ chính xác: Hệ thống ERP cho phép tự động hóa việc thu thập, tính toán và báo cáo các chỉ số ESG từ các hoạt động vận hành hàng ngày. Điều này không chỉ giảm thiểu đáng kể công sức thủ công mà còn hạn chế tối đa sai sót, đảm bảo độ chính xác và tin cậy của dữ liệu ESG, giảm nguy cơ bị nghi ngờ về "greenwashing".
Phân tích chuyên sâu và hỗ trợ ra quyết định: Với dữ liệu ESG được cấu trúc và tập trung trong ERP, doanh nghiệp có thể tận dụng các công cụ phân tích mạnh mẽ của hệ thống. Từ đó, dễ dàng nhận diện xu hướng, đánh giá hiệu suất ESG theo thời gian, so sánh với các chỉ số chuẩn của ngành, và xác định các khu vực cần cải thiện. Thông tin chi tiết này là nền tảng vững chắc để ban lãnh đạo đưa ra các quyết định chiến lược, kịp thời điều chỉnh các sáng kiến bền vững.
Tuân thủ dễ dàng hơn: Các tiêu chuẩn báo cáo ESG quốc tế (như GRI, SASB, TCFD) ngày càng trở nên phức tạp. Tích hợp ESG vào ERP giúp doanh nghiệp tự động hóa việc tạo ra các báo cáo tuân thủ, đảm bảo đáp ứng đầy đủ và chính xác các yêu cầu, giảm áp lực và rủi ro pháp lý.
Các module ERP có thể tích hợp ESG
Hầu hết các module chính của hệ thống ERP đều có tiềm năng lớn để tích hợp dữ liệu và quy trình ESG:
- Quản lý Sản xuất (Production Management): Theo dõi chi tiết mức tiêu thụ năng lượng, nước, nguyên vật liệu; đo lường lượng khí thải carbon từ các hoạt động sản xuất; quản lý và tối ưu hóa lượng chất thải phát sinh.
- Quản lý Chuỗi Cung ứng (Supply Chain Management): Đánh giá và lựa chọn nhà cung cấp dựa trên các tiêu chí ESG (ví dụ: điều kiện lao động, quy trình sản xuất thân thiện môi trường); theo dõi và tính toán phát thải từ chuỗi cung ứng ; tối ưu hóa logistics để giảm lượng khí thải.
- Quản lý Tài chính/Kế toán (Finance/Accounting): Hạch toán và theo dõi các chi phí liên quan đến ESG (ví dụ: chi phí xử lý chất thải, đầu tư vào công nghệ xanh); phân tích hiệu quả tài chính của các dự án bền vững; báo cáo tài chính tích hợp thông tin ESG.
- Quản lý Nhân sự (Human Resources Management - HRM): Theo dõi các chỉ số về đa dạng, bình đẳng và hòa nhập (DEI); quản lý và báo cáo về an toàn lao động, sức khỏe nghề nghiệp; theo dõi phúc lợi và sự hài lòng của nhân viên; đảm bảo tuân thủ các quy định về lao động.
- Quản lý Chất lượng (Quality Management): Đảm bảo các sản phẩm thân thiện với môi trường trong suốt vòng đời; quản lý các chứng nhận bền vững của sản phẩm; giảm thiểu chất thải trong quy trình kiểm soát chất lượng.
- Báo cáo và Phân tích (Reporting & Analytics): Đây là module tổng hợp dữ liệu từ các module khác để tự động tạo ra các báo cáo ESG theo yêu cầu, cung cấp các dashboard trực quan giúp theo dõi hiệu suất ESG theo thời gian thực và hỗ trợ ra quyết định chiến lược.
Ví dụ, Odoo tích hợp ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị), đưa tính bền vững vào cốt lõi của hệ thống ERP.
Odoo chuẩn bị ra mắt ứng dụng hoàn toàn mới giúp doanh nghiệp tính toán ESG và Dấu chân Carbon ngay trong nền tảng ERP, mở ra bước tiến quan trọng trong việc quản lý bền vững. Ứng dụng này sử dụng dữ liệu mua hàng và hệ số phát thải để theo dõi lượng khí thải chi tiết, đồng thời cho phép tạo báo cáo tuân thủ Chỉ thị CSRD của EU một cách tự động, trực tiếp từ hệ thống. Việc tích hợp hoàn toàn này không chỉ loại bỏ sự phụ thuộc vào các nền tảng bên ngoài vốn tốn kém và khó sử dụng, mà còn giúp doanh nghiệp – đặc biệt là SMEs – dễ dàng tiếp cận và thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí hơn bao giờ hết.
6. Lợi ích vượt trội khi doanh nghiệp tích hợp ESG vào ERP
Việc tích hợp ESG vào hệ thống ERP không chỉ đơn thuần là một cải tiến công nghệ, mà còn là một khoản đầu tư chiến lược mang lại những lợi ích vượt trội, định hình lại cách doanh nghiệp vận hành và phát triển trong dài hạn:
Nâng cao khả năng cạnh tranh và thu hút các bên liên quan
Trong môi trường mà các nhà đầu tư ngày càng ưu tiên tính bền vững, một hệ thống ERP cung cấp dữ liệu ESG minh bạch cho phép các doanh nghiệp thu hút các quỹ đầu tư xanh, tiếp cận nguồn vốn ưu đãi và hợp tác với các đối tác quốc tế đòi hỏi các tiêu chuẩn cao về trách nhiệm xã hội và môi trường. Đồng thời, hình ảnh của một doanh nghiệp có trách nhiệm giúp thu hút và giữ chân những khách hàng ngày càng có ý thức về tiêu dùng bền vững.
Tối ưu hóa hiệu quả hoạt động và giảm chi phí
Bằng cách theo dõi chặt chẽ các số liệu chính như mức tiêu thụ năng lượng, mức sử dụng nước và quản lý chất thải thông qua hệ thống ERP, các doanh nghiệp có thể dễ dàng xác định các lĩnh vực kém hiệu quả. Điều này cho phép họ triển khai các cải tiến quy trình trong sản xuất và vận hành, dẫn đến giảm chi phí đáng kể và tăng hiệu quả tổng thể. Ví dụ, theo dõi thời gian thực về lượng khí thải và mức tiêu thụ năng lượng có thể thúc đẩy các sáng kiến tiết kiệm năng lượng đáng kể.
Quản lý rủi ro hiệu quả hơn
Dữ liệu ESG tích hợp trong ERP cung cấp cho doanh nghiệp cái nhìn toàn diện về các rủi ro tiềm ẩn liên quan đến việc tuân thủ môi trường (ví dụ: vi phạm quy định về khí thải), các khía cạnh xã hội (ví dụ: tranh chấp lao động, an toàn sản phẩm) và quản trị (ví dụ: thiếu minh bạch). Cách tiếp cận chủ động này cho phép các công ty xây dựng kế hoạch phòng ngừa và giảm thiểu tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh và danh tiếng.
Cải thiện hình ảnh và uy tín thương hiệu
Hệ thống ERP tích hợp ESG cho phép các doanh nghiệp chứng minh cam kết phát triển bền vững của mình bằng dữ liệu cụ thể. Điều này xây dựng lòng tin với công chúng, nâng cao giá trị thương hiệu và tạo dựng hình ảnh tích cực, khác biệt trên thị trường.
Thu hút và giữ chân nhân tài
Lực lượng lao động ngày nay, đặc biệt là Gen Z và Millennials, ngày càng quan tâm đến mục đích và giá trị của công ty nơi họ làm việc. Một công ty thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với ESG thông qua các hoạt động và báo cáo minh bạch sẽ hấp dẫn hơn, không chỉ trong việc thu hút nhân tài mà còn trong việc thúc đẩy một môi trường khuyến khích giữ chân nhân viên lâu dài.
7. Các bước triển khai tích hợp ESG vào hệ thống ERP
Việc tích hợp ESG vào ERP là một hành trình chiến lược, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và thực hiện bài bản. Để đảm bảo quá trình này diễn ra suôn sẻ và mang lại hiệu quả tối đa, doanh nghiệp cần tuân thủ các bước sau:
Bước 1: Đánh giá tình trạng hiện tại và xác định mục tiêu ESG
Đây là bước khởi đầu quan trọng nhất. Các doanh nghiệp cần tiến hành đánh giá toàn diện các hoạt động và dữ liệu ESG hiện có của mình. Điều cần thiết là phải xác định rõ ràng các khía cạnh ESG nào là quan trọng đối với ngành và mô hình kinh doanh của họ (ví dụ, đối với sản xuất, có thể là phát thải và tiêu thụ tài nguyên; đối với ngành dịch vụ, có thể là quản lý dữ liệu khách hàng và phúc lợi của nhân viên).
Bước 2: Chọn giải pháp ERP phù hợp
Không phải tất cả các hệ thống ERP đều cung cấp cùng một mức hỗ trợ ESG. Các doanh nghiệp phải đánh giá khả năng mở rộng, khả năng tích hợp và khả năng tùy chỉnh của hệ thống ERP hiện tại của họ. Nếu ERP hiện tại không đủ, hãy cân nhắc lựa chọn giải pháp mới hoặc thêm các mô-đun chuyên biệt cung cấp các tính năng mạnh mẽ để thu thập, quản lý và báo cáo dữ liệu ESG. Ưu tiên các nhà cung cấp ERP có kinh nghiệm về tính bền vững và lộ trình phát triển rõ ràng.
Bước 3: Thu thập và chuẩn hóa dữ liệu ESG
Sau khi nền tảng ERP đã được thiết lập, bước tiếp theo là thiết lập các quy trình để tự động và liên tục thu thập dữ liệu ESG từ nhiều nguồn khác nhau trong doanh nghiệp (ví dụ: máy móc sản xuất, hệ thống nhân sự, chứng từ kế toán). Điều quan trọng là các doanh nghiệp cần thiết lập các tiêu chuẩn và quy tắc để chuẩn hóa dữ liệu này, đảm bảo tính chính xác, tính nhất quán và độ tin cậy của dữ liệu. Điều này bao gồm việc xác định rõ ràng các số liệu, đơn vị đo lường và tần suất thu thập.
Bước 4: Tùy chỉnh và cấu hình hệ thống ERP
Dựa trên các mục tiêu ESG và loại dữ liệu đã xác định, hệ thống ERP cần được tùy chỉnh và cấu hình để quản lý hiệu quả. Điều này bao gồm việc thiết lập các trường dữ liệu mới, xây dựng các báo cáo ESG chuyên biệt và tạo bảng điều khiển trực quan để theo dõi hiệu suất. Trong một số trường hợp, cần phải tích hợp ERP với các hệ thống chuyên biệt khác, chẳng hạn như hệ thống quản lý Môi trường, Sức khỏe và An toàn (EHS), để có được cái nhìn toàn diện hơn.
Bước 5: Đào tạo và quản lý thay đổi
Công nghệ chỉ là một phần của giải pháp. Để tích hợp ESG thành công vào ERP, các doanh nghiệp cần cung cấp đào tạo toàn diện cho nhân viên ở mọi cấp độ về tầm quan trọng của ESG, mục tiêu của công ty và cách sử dụng hệ thống ERP mới để đóng góp vào các mục tiêu này. Điều này cũng liên quan đến quản lý thay đổi để đảm bảo sự chấp nhận và hợp tác từ tất cả các phòng ban, phá vỡ các rào cản truyền thống giữa các chức năng khác nhau.
Bước 6: Giám sát, đánh giá và cải tiến liên tục
Tích hợp ESG không phải là một dự án một lần mà là một quá trình liên tục. Các doanh nghiệp cần thường xuyên theo dõi và đánh giá hiệu suất ESG so với các KPI đã thiết lập thông qua hệ thống ERP. Dữ liệu và phân tích từ ERP sẽ giúp các doanh nghiệp xác định điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội cải thiện. Từ đó, họ có thể điều chỉnh chiến lược ESG và cấu hình hệ thống để tối ưu hóa hiệu quả, đảm bảo doanh nghiệp liên tục thích ứng và phát triển bền vững trong bối cảnh thay đổi.
8. Kết luận
Việc tích hợp ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) vào hệ thống ERP không còn là tùy chọn mà là bắt buộc đối với các doanh nghiệp hiện đại. Sự tích hợp này tối ưu hóa hoạt động, nâng cao hiệu quả, xây dựng danh tiếng thương hiệu, thu hút đầu tư và tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững.
Đây là khoản đầu tư cho tương lai, giúp doanh nghiệp không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về phát triển bền vững mà còn phát triển mạnh mẽ. Hãy bắt đầu hành trình chuyển đổi này để đưa doanh nghiệp của bạn lên tầm cao mới. Liên hệ với chúng tô để được cung cấp tài nguyên miễn phí và tư vấn về các giải pháp công nghệ mới nhất.